Το θέμα στηρίζεται στον μύθο της Ιούς και της γένεσης των διάφορων λαών και πολιτισμών γύρω από την κοιτίδα του πολιτισμού μας την Μεσόγειο.
Ο Δίας ερωτεύτηκε την Ιώ. Γι αυτό και η ζηλιάρα Ήρα την μεταμόρφωσε σε αγελάδα, που τσιμπημένη από αλογόμυγα τρέχει αλαφιασμένη σαν τρελή και περιπλανιέται για να αλαφρύνει το πόνο της.
Έτσι μανιασμένη περνά τον Βόσπορο, φτάνει στην Μ. Ασία, κατεβαίνει τη Συρία, Φοινίκη, και φτάνει στην Αίγυπτο.
Στην Αίγυπτο ο Δίας την λυτρώνει από την
τιμωρία της Ήρας, της δίνει πάλι ανθρώπινη μορφή και σμίγει μαζί της. Από την επαφή αυτή γεννιέται ο Έπαφος. Από τον Έπαφο γεννιέται η Λιβύη. Με τη Λιβύη σμίγει ο Ποσειδώνας και γεννιέται ο Βήλος. Από τον Βήλο γεννήθηκαν ο Δαναός και ο Αίγυπτος.
Οι κόρες του Δαναού, αρνούνται να δεχτούν το γάμο με τους γιούς του Αίγυπτου, ως πράξη ανόσια μεταξύ εξαδέλφων, αρνούνται γενικά τον γάμο που επιβάλλεται στις γυναίκες χωρίς τη θέλησή τους και φτάνουν με τον πατέρα τους τον Δαναό ικέτιδες στο Άργος, όπου ζητάνε άσυλο στο βασίλειο του Πελασγού.
Ο Πελασγός, τους παρέχει άσυλο και προστασία, αφού συμβουλευτεί τον λαό του.
Πολλά είναι τα νοήματα που μπορεί κανείς να βρει διαβάζοντας τις Ικέτιδες. Καταρχήν ο σεβασμός σε όποιον προσπέφτει ικέτης, επομένως αποδοχή της Ικεσίας, πράξη που προστατεύεται από την Θέμιδα, κόρη του Δία, αλλά και από τον Ικέσιο Δία.
«Την καταφυγή μας τη δίκαιη
ας την κρίνει η κόρη του Δία, της Ικεσίας η Θέμιδα
Όποιος ικέτη σεβάστηκε,
οι θεοί τον τιμούν και ό,τι ζητήσει
του δίνουν εγκάρδια».
ας την κρίνει η κόρη του Δία, της Ικεσίας η Θέμιδα
Όποιος ικέτη σεβάστηκε,
οι θεοί τον τιμούν και ό,τι ζητήσει
του δίνουν εγκάρδια».
Το δίκιο της γυναίκας, όχι γενικά και αόριστα, αλλά με πράξεις
αυτοθυσίας από τη μεριά του λαού των Αργιτών. Ο βασιλιάς Πελασγός
ζητάει από τους Αιγύπτιους να σεβαστούν τη ελεύθερη βούλησή τους, σε
αποφασιστικό τόνο.
«Κι ενάντια σ άνδρες
Άνδρες αυτοί
το δίκιο το γυναικείο στήριξαν»
Ωστόσο, παρά την ετοιμότητα των Αργιτών για πόλεμο ενάντια
στην Αίγυπτο, προκειμένου να υπερασπιστούν τις Δαναΐδες, που έφτασαν
Ικέτιδες στους Βωμούς τους, ο Αισχύλος, μέσω του χορού, μας χαρίζει
έναν εξαίσιο ύμνο της ειρηνικής ζωής!Άνδρες αυτοί
το δίκιο το γυναικείο στήριξαν»
«Θάνατος ανδρών να μην ερημώσει
τούτη τη πόλη
Μήτε διχόνοια να ποτίσει τη γη
με εμφύλιο αίμα.
Και ο Άρης φονιάς
– της Κύπριδας ταίρι –
χέρι μη βάλει ποτέ επάνω τους»
και πιο κάτω:
τούτη τη πόλη
Μήτε διχόνοια να ποτίσει τη γη
με εμφύλιο αίμα.
Και ο Άρης φονιάς
– της Κύπριδας ταίρι –
χέρι μη βάλει ποτέ επάνω τους»
και πιο κάτω:
«Του λαού η βουλή
που την πόλη ορίζει
Προκομμένη και δίκαιη
Με τους ξένους τις έχθρες
να τις λύνουν ομόγνωμα
πριν να ματώσουν.»
Αλλά και η διαφορετικότητα των πολιτισμών γίνεται θέμα στις «Ικέτιδες»
Ο Πελασγός κατηγορεί τους Αιγύπτιους ότι δεν σέβονται τους θεούς και με τη στάση τους ντροπιάζουν την πόλη του. Ο διάλογος μεταξύ τους είναι αποκαλυπτικός: Βασιλιάς Πελασγός:
που την πόλη ορίζει
Προκομμένη και δίκαιη
Με τους ξένους τις έχθρες
να τις λύνουν ομόγνωμα
πριν να ματώσουν.»
Αλλά και η διαφορετικότητα των πολιτισμών γίνεται θέμα στις «Ικέτιδες»
Ο Πελασγός κατηγορεί τους Αιγύπτιους ότι δεν σέβονται τους θεούς και με τη στάση τους ντροπιάζουν την πόλη του. Ο διάλογος μεταξύ τους είναι αποκαλυπτικός: Βασιλιάς Πελασγός:
« Ε, εσύ! Τα χέρια. Τι μυαλά φοράς
και ντροπιάζεις τη χώρα των Αργιτών;
Χώρα γυναικών την πήρες;
Βάρβαρος και πουλάς νταηλίκι σε Έλληνες;
Τέτοια καμώματα και δεν σε κόφτει;»
Κήρυκας των Αιγυπτίων:
«δεν τους σέβομαι τους θεούς σας
Δεν με μεγάλωσαν ούτε με γέρασαν»
Το Άργος, κατά βάση αντιπροσωπεύει τον κλασσικό πολιτισμό της Αθήνας, το σεβασμό της ανθρώπινης θέλησης, ακόμα και της γυναικείας θέλησης, παρά τα όσα πιστεύουμε για την θέση της γυναίκας στην κλασσική Ελλάδα ( Το πιο μεγάλο κατηγορώ που εκτοξεύεται εναντίον της κοινωνίας των αρχαίων προγόνων μας, είναι ο αντιφεμινισμός τους. Όχι πως δεν υπήρχε, για να μην λέμε και ανακρίβειες, αλλά αυτοί που λένε αυτές τις «αλήθειες» ξεχνούν ή αγνοούν μετά από πόσους αιώνες ελευθερώθηκε και – σε ποιό βαθμό ελευθερώθηκε το άλλο μισό τ' ουρανού.
Το πέρασμα από την κοινωνία της μητριαρχίας, που υπήρξε κάποτε σε κάποιες αρχέγονες κοινωνίες, μεταξύ των οποίων και η ελληνική, στην ανδροκρατική κοινωνία, φαίνεται ότι έγινε με πολύ οδυνηρό τρόπο, αφού πολλοί μύθοι και τραγωδίες αναφέρονται σ αυτήν την μάχη, από την οποία ο μεγάλος ηττημένος ήταν η γυναίκα. Εν τούτοις, υπάρχουν πολλές αναφορές στα δικαιώματα των γυναικών, παρόλο που η γυναίκα δεν είχε πολλά να πει στην «αγορά»!)
και ντροπιάζεις τη χώρα των Αργιτών;
Χώρα γυναικών την πήρες;
Βάρβαρος και πουλάς νταηλίκι σε Έλληνες;
Τέτοια καμώματα και δεν σε κόφτει;»
Κήρυκας των Αιγυπτίων:
«δεν τους σέβομαι τους θεούς σας
Δεν με μεγάλωσαν ούτε με γέρασαν»
Το Άργος, κατά βάση αντιπροσωπεύει τον κλασσικό πολιτισμό της Αθήνας, το σεβασμό της ανθρώπινης θέλησης, ακόμα και της γυναικείας θέλησης, παρά τα όσα πιστεύουμε για την θέση της γυναίκας στην κλασσική Ελλάδα ( Το πιο μεγάλο κατηγορώ που εκτοξεύεται εναντίον της κοινωνίας των αρχαίων προγόνων μας, είναι ο αντιφεμινισμός τους. Όχι πως δεν υπήρχε, για να μην λέμε και ανακρίβειες, αλλά αυτοί που λένε αυτές τις «αλήθειες» ξεχνούν ή αγνοούν μετά από πόσους αιώνες ελευθερώθηκε και – σε ποιό βαθμό ελευθερώθηκε το άλλο μισό τ' ουρανού.
Το πέρασμα από την κοινωνία της μητριαρχίας, που υπήρξε κάποτε σε κάποιες αρχέγονες κοινωνίες, μεταξύ των οποίων και η ελληνική, στην ανδροκρατική κοινωνία, φαίνεται ότι έγινε με πολύ οδυνηρό τρόπο, αφού πολλοί μύθοι και τραγωδίες αναφέρονται σ αυτήν την μάχη, από την οποία ο μεγάλος ηττημένος ήταν η γυναίκα. Εν τούτοις, υπάρχουν πολλές αναφορές στα δικαιώματα των γυναικών, παρόλο που η γυναίκα δεν είχε πολλά να πει στην «αγορά»!)
«Αυτές θα τις πάρεις αν το θελήσουν
Αν τις πείσουν τα δίκαια λόγια σου
Αυτά έκρινε η πόλη με ένα στόμα
να μην τις δώσει με τη βία.
Καρφί αυτό. Μπήκε βαθιά και σφηνώθηκε
σαν σε δοκάρι.
Ούτε σε πλάκες ούτε σε πάπυρο εφτασφράγιστο γράφτηκε
Αλλά τα ακούς από μένα, από γλώσσα ελεύθερη».
Η τραγωδία «Ικέτιδες» (1073 στίχοι), αποτελεί ύμνο στη δημοκρατία και την αξιοπρέπεια της γυναίκας. Είναι το πρώτο μέρος Τριλογίας ακολουθούμενο από τις τραγωδίες «Αιγύπτιοι» και «Δαναΐδες».
Η υποτιθέμενη συνέχεια της τριλογίας
Σύμφωνα με τον μύθο, στο δεύτερο έργο (δηλ. Τους Αιγυπτίους) θεωρείται ότι οι κόρες του Δαναού εξαναγκάζονταν -πιθανώς μετά από την ήττα του Άργους και το θάνατο του βασιλιά- να παντρευτούν τους εξαδέλφους τους. Έτσι εξυφαίνουν το σχέδιο δολοφονίας των συζύγων τους κατά την πρώτη νύχτα του γάμου.
Στο τρίτο έργο (τις Δαναΐδες) εξιστορούνταν η ιστορία της Υπερμήστρας που υποκύπτοντας στον έρωτα, σώζει τη ζωή του συζύγου της, ερχόμενη σε αντίθεση με την απόφαση των υπολοίπων Δαναΐδων.
Ο Πελασγός και η έννοια της πόλεως
Μέσα από το χαρακτήρα του Πελασγού διακρίνουμε το ιδεώδες του Αισχύλου για μία αρμονική πολιτεία την οποία αγαπούν και νοιάζονται οι άρχοντες και οι πολίτες της. Ο Πελασγός αποτελεί υπόδειγμα δημοκρατικού βασιλιά που επιδεικνύει έντονο ενδιαφέρον για την άποψη των πολιτών του Άργους, αφού θεωρεί ότι η απόφαση που πρέπει να ληφθεί πρόκειται να καθορίσει το μέλλον της πόλης.
Αν τις πείσουν τα δίκαια λόγια σου
Αυτά έκρινε η πόλη με ένα στόμα
να μην τις δώσει με τη βία.
Καρφί αυτό. Μπήκε βαθιά και σφηνώθηκε
σαν σε δοκάρι.
Ούτε σε πλάκες ούτε σε πάπυρο εφτασφράγιστο γράφτηκε
Αλλά τα ακούς από μένα, από γλώσσα ελεύθερη».
Η τραγωδία «Ικέτιδες» (1073 στίχοι), αποτελεί ύμνο στη δημοκρατία και την αξιοπρέπεια της γυναίκας. Είναι το πρώτο μέρος Τριλογίας ακολουθούμενο από τις τραγωδίες «Αιγύπτιοι» και «Δαναΐδες».
Η υποτιθέμενη συνέχεια της τριλογίας
Σύμφωνα με τον μύθο, στο δεύτερο έργο (δηλ. Τους Αιγυπτίους) θεωρείται ότι οι κόρες του Δαναού εξαναγκάζονταν -πιθανώς μετά από την ήττα του Άργους και το θάνατο του βασιλιά- να παντρευτούν τους εξαδέλφους τους. Έτσι εξυφαίνουν το σχέδιο δολοφονίας των συζύγων τους κατά την πρώτη νύχτα του γάμου.
Στο τρίτο έργο (τις Δαναΐδες) εξιστορούνταν η ιστορία της Υπερμήστρας που υποκύπτοντας στον έρωτα, σώζει τη ζωή του συζύγου της, ερχόμενη σε αντίθεση με την απόφαση των υπολοίπων Δαναΐδων.
Ο Πελασγός και η έννοια της πόλεως
Μέσα από το χαρακτήρα του Πελασγού διακρίνουμε το ιδεώδες του Αισχύλου για μία αρμονική πολιτεία την οποία αγαπούν και νοιάζονται οι άρχοντες και οι πολίτες της. Ο Πελασγός αποτελεί υπόδειγμα δημοκρατικού βασιλιά που επιδεικνύει έντονο ενδιαφέρον για την άποψη των πολιτών του Άργους, αφού θεωρεί ότι η απόφαση που πρέπει να ληφθεί πρόκειται να καθορίσει το μέλλον της πόλης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου